Akne ve Beslenme: Nelere Dikkat Etmeliyiz?

Aknesi olan hastaların sıkça merak ettiği sorulardan biri, “Nasıl beslenmeliyim? Hangi gıdalar aknemi artırır?” şeklindedir. Şimdiye kadar yapılan araştırmalar, beslenme ile akne arasında kesin bir ilişki ortaya koyamamıştır. Bunun temel nedeni, bu konuyu kesin olarak kanıtlayacak nitelikteki çalışmaların, hastanın ve doktorun hangi gıdaların tüketildiğini bilmediği çift-kör yöntemle yapılmasının oldukça zor olmasıdır.

Bununla birlikte, bazı gıdaların akneyi artırabileceğine dair şüpheler bulunmaktadır. Bazı gıdalar ise doğru miktarlarda tüketildiğinde akne tedavisine yardımcı olabilir. İşte bu yazıda bu besinlerden bahsedeceğiz.

Akneyi Artırma Olasılığı Olan Gıdalar

1. Süt ve Süt Ürünleri

2005 yılında 47.000 kadının katıldığı bir çalışmada, diyetlerinde özellikle light süt tüketiminin fazla olan kişilerin daha sık sivilce problemi yaşadığı görülmüştür. Bu durum, endüstriyel sütlerde bulunan hormonların ve testosteron öncülü moleküllerin, vücutta insülin benzeri büyüme faktörlerini (IGF-I) artırarak akne oluşumuna neden olmasıyla açıklanabilir. Light sütlerin daha fazla IGF-I ve daha az östrojen içermesi de bu ilişkiyi destekliyor.

2. Whey Protein (Süt Proteini)

Kas geliştirme amacıyla kullanılan whey proteinlerinde, insülin düzeylerini artırabilecek büyüme faktörleri bulunmaktadır. Bu da akne oluşumuna katkıda bulunabilir.

3. Glisemik Endeksi Yüksek Gıdalar

Glisemik endeksi yüksek besinler, vücutta insülin seviyelerinin hızla yükselmesine neden olur. Bu da IGF-I artışına yol açarak ciltteki yağ bezlerinin ve hücrelerin çoğalmasını tetikleyebilir. Araştırmalar, düşük glisemik endeksli bir diyetin akne üzerinde olumlu etkileri olduğunu göstermiştir.
Glisemik endeksi yüksek gıdalar arasında şunlar yer alır:

• Pizza, makarna, beyaz ekmek

• Beyaz şeker ve unlu mamuller

• Mısır gevreği, yulaf sütü

• Gazlı içecekler ve meyve suları

Dikkat Edilmesi Gereken Diğer Gıdalar

Bazı besinlerin akne üzerindeki etkileri net olarak kanıtlanmamış olsa da, dikkatli tüketilmesi önerilir. Bunlar:

• Alkol

• Çay ve kahve

• Bitter olmayan çikolata 

• Tuz

Yaşam Tarzı ve Akne

Modern yaşamın getirdiği hareketsiz yaşam tarzı, yüksek kalorili ve glisemik besinlerin tüketimini artırarak akneyi tetikleyebilir. Uzun süre bilgisayar başında çalışmak, video oyunları oynamak veya televizyon izlemek, kontrolsüz gıda tüketimine yol açabilir. Ayrıca, insülin direnci ile ilişkili olan obezite de akne oluşumunu artırabilir.

Akneye İyi Gelebilecek Gıdalar

Bazı besinlerin akneyi azaltmaya yardımcı olabileceği gösterilmiştir:

• Balık, taze meyve ve sebze: Omega-3 açısından zengin balıklar (örneğin somon), ciltteki iltihabı azaltabilir. Akdeniz tarzı bir diyet, bu tür gıdaların bolca tüketilmesini içerir ve akne üzerinde olumlu etkiler sağlar.

• Batı tarzı diyetin etkileri: Papua Yeni Gine gibi bölgelerde, mısır gevreği ve süt tüketiminin olmadığı yıllarda akne görülmezken, Batı tarzı beslenmenin yaygınlaşmasıyla akne sıklığı artmıştır.

Sonuç olarak, akneye yatkın bir cilt için sağlıklı, dengeli ve düşük glisemik endeksli bir diyet tercih etmek önemlidir. Unutmayın, her bireyin cilt yapısı farklıdır ve bu nedenle hangi besinlerin size iyi geldiğini gözlemleyerek öğrenmek en doğru yöntemdir.

Kaynaklar

1-Fiedler F, Stangl GI, Fiedler E, Taube KM. Acne and nutrition: a systematic review. Acta Derm Venereol 2017; 97: 7– 9.
2-Thiboutot DM, Strauss JS. Diet and acne revisited. Arch Dermatol 2002; 138: 1591– 1592.
3-Melnik BC. Acne and diet. Der Hautarzt 2013; 64: 252, 4-8, 60-2.
4-Bowe WP, Joshi SS, Shalita AR. Diet and acne. J Am Acad Dermatol 2010; 63: 124– 141.
5-Ismail NH, Manaf ZA, Azizan NZ. High glycemic load diet, milk and ice cream consumption are related to acne vulgaris in Malaysian young adults: a case control study. BMC Dermatol 2012
6-Claudel JP, Auffret N, Leccia MT, Poli F, Dréno B. Acne and nutrition: hypotheses, myths and facts, J Eur Acad Dermatol Venereol 2018 Oct;32(10):1631-1637. doi: 10.1111/jdv.14998. Epub 2018 May 7.