Hidradenitis suppurativa (HS), derin yerleşimli nodüller, apseler ve fibrotik skarlar gibi lezyonlarla seyreden kronik inflamatuvar bir cilt rahatsızlığıdır. Hastalık, yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilen ağrı, akıntı, koku ve yara izleri gibi belirtilerle kendini gösterir. Ancak,
HS’nin tedavisinde tam olarak etkili olan yöntemler konusunda belirsizlikler bulunmaktadır. Bu bağlamda, gıdaların tedavi sürecine olan etkisi incelenmektedir.
Diyet ve HS İlişkisi
Birçok hasta için HS ile baş etmek zorlayıcı olabilir ve ek beslenme tedavilerinin etkinliği hala belirsizdir. Bu yazıyı yakın zamanda yaptığımız bir literatür derlemesinden çıkan temel sonuçları kullanarak hazırladım. Hastalar belirli bir diyet önerisi isteseler de, HS'de diyetin önemli bir rol oynadığına dair destekleyici kanıtlar zayıftır. Yani diyete eklenmesi ve çıkartılması ile hastalığı düzeltecek bir gıda maddesi yoktur. Hastalar atakları ile ilişkilendirdikleri gıdaları diyetten çıkartma denemeleri yapabilirler. Zamanla bu konuyla ilgili bilgilerimiz daha çok artacak ancak Bulunduğumuz noktada hastaların diyet değişikliklerini sadece destekleyici bir yaklaşım olarak görmeleri ve tıbbi tedavi için klinisyen takibinde kalmaları çok önemlidir. Tıbbi tedavi, hala uygun tedavi için vazgeçilmezdir. Çalışmalarda öne çıkan diyetlere bir göz atalım:
Hidradenitis Supppurativa için Sağlıklı Beslenme yaklaşımları
1- Akdeniz diyeti ve yaşam tarzı: Araştırmalar, Akdeniz yaşam tarzı ve diyetinin, geleneksel tedavilerle birleştirildiğinde, maliyet etkin ve faydalı ayarlamalar sağlayabileceğini göstermektedir. Bu diyet, sebze, meyve, baklagiller, kuruyemişler, balık ve başta zeytinyağı olmak üzere sağlıklı yağlar içerir. Yaşam tarzının bir parçası haftada en az iki defa tempolu yürüyüş gibi bir spor yapmayı içerir. Ancak, bu diyetin HS'nin semptomlarını azaltmada nasıl etki ettiği hala tam olarak anlaşılamamıştır. Bununla birlikte HS diyabet, obezite, metabolik sendrom ve kalp hastalıkları ile ilişkilidir.
Akdeniz tarzı diyet bu hastalıklarda da klinisyenler tarafından önerilen bir diyet olduğundan hastaların denemesinde fayda var.
2- Yüksek glisemik indeksli gıdalardan kaçınılmalıdır: Abur cuburlar, pizza, patates, beyaz ekmek, rafine şeker gibi.
3- Çinko takviyeleri antioksidan özellikleriyle bilinen çinko, hastaların diyetine eklenebilir. Hastalarda fazla kilonun, ve insülin direncinin topluma göre daha yüksek oranda olduğu bilinmektedir. Hastalara vücut ağırlıklarını sağlıklı bir seviyede tutmaları önerilir.
4- D vitamini eksikliği ile HS bulguları arasında bir bağlantı olduğu gösterilmiştir. D vitamini takviyeleri önemli olabilir.
5- İnek sütü: Akne çalışmalarında süt proteinin akne arttırıcı bir rolü olduğu gösterilmiştir. Bu durum HS için de geçerli olabilir.
6- Mayasız diyet ve alkol tüketiminin azaltılması: HS bulgularında iyileşme ile ilişkili olabilir. Bazı hastalarda alkol ve ekmek fermentasyonunda kullanılan mayaya karşı antikor geliştiği gösterilmiştir. Ancak bu konuyla ilgili çalışmalar henüz yeterli değildir.
Kanıt düzeyinin düşük olduğunu eklemek isterim.
7- Son olarak Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar: Hidradenitis suppurativa ömür boyu süren, sürekli takip gerektiren, bazı kişilerde çok şiddetli seyreden, sıklıkla yaşam kalitesini önemli düzeyde düşüren bazen bezdirici olabilen bir hastalıktır. Bu nedenle hastalarımız çare arayışında bazen güvenilir olmayan müdahalelere, güvenilir olmayan yeni diyet önerilerine karşı savunmasız hale getirebileceği unutulmamalıdır. Her zaman pozitif bilim yolunda kanıta dayalı tedavilerde kalmak ve diyet değişikliklerinde de konuda uzmanlığı olan birisinden destek almak iyi olacaktır.
Sevgiler,
Seçil Vural