Bazal Hücreli Deri Kanseri

Bazal Hücreli Deri Kanseri

Bazal hücreli karsinom (BCC), deri kanserleri arasında en yaygın görülen türdür ve dünya çapında her yıl milyonlarca kişiyi etkiler. Bu yazıda BCC’nin nedenleri, risk faktörleri, yaygın belirtileri ve tedavi yöntemleri hakkında temel bilgiler sunulmaktadır.

BCC Nedir?

Bazal hücreli karsinom, cildin en dış tabakasını oluşturan epidermisteki bazal hücrelerden kaynaklanır. Genellikle güneşe maruz kalan bölgelerde (yüz, boyun, eller) ortaya çıkar ve diğer deri kanserleriyle kıyaslandığında daha yavaş büyür. BCC’nin metastaz yapma (vücudun diğer bölgelerine yayılma) riski düşüktür, ancak tedavi edilmezse lokal dokuya zarar verebilir.

Epidemiyoloji ve Risk Faktörleri

• Yaygınlık: BCC, tüm deri kanserlerinin %80’ini oluşturur.
• Yaşam Boyu Risk: Beyaz bireylerde yaşam boyu BCC geliştirme riski %20-30 civarındadır.
• Cinsiyet ve Yaş: Erkeklerde kadınlara kıyasla daha sık görülür. Yaş arttıkça risk de yükselir; 70 yaş üstü bireylerde daha yaygındır.
• UV Işınlarına Maruziyet: Uzun süreli ve tekrarlayan güneş ışığına maruz kalma, başlıca nedenler arasında yer alır. Solaryum kullanımı da riski artırır.
• Genetik Faktörler: Ailede deri kanseri öyküsü bulunması, açık tenli veya çilli cilt yapısına sahip olmak risk faktörleri arasındadır.

Belirtiler

BCC, genellikle aşağıdaki şekillerde ortaya çıkar:

1. Parlak, inci görünümlü kabarıklıklar: En sık yüz ve boyun gibi güneşe maruz kalan bölgelerde görülür.
2. Kanama veya kabuklanma eğilimli yaralar: Bu yaralar iyileşmeden tekrar oluşabilir.
3. Kızarıklık veya leke şeklinde plaklar: Özellikle gövde bölgesinde yüzeyel BCC olarak bilinir.
4. Skar benzeri lezyonlar: Daha nadir olmakla birlikte yara izine benzer şekilde görülür. Genellikle agresif bir seyir gösterir.

 

Bazal hücreli deri kanseri örnekleri, koyu renkli ya da deri renginde görülebilir. Kolay kanayabilir.

Teşhis ve Tedavi Yöntemleri

• Teşhis: Dermatologlar, şüpheli lezyonlardan biyopsi alarak kesin tanı koyabilir. Histopatolojik inceleme, tümörün tipini ve agresiflik derecesini belirler.

Tedavi Seçenekleri

Tedavi Planınızı Belirleyen Faktörler:

• Yaş ve genel sağlık durumu
• Tümörün tipi, boyutu ve yeri
• Daha önce uygulanmış tedaviler
• Yaşam kalitesi ve bireysel tercihler

Cerrahi Tedavi:

• En yaygın ve etkili tedavi yöntemidir.
• Basit cerrahi: Küçük tümörlerde kullanılır.
• Mohs cerrahisi: Özellikle yüz, burun, kulak, dudak gibi kritik bölgelerde tercih edilir. Bu yöntemde kanserli doku katman katman temizlenir ve sağlıklı doku maksimum düzeyde korunur.
• En az iz bırakan ve fonksiyonel kayba neden olma riski en düşük cerrahi teknikler uygulanır.

Yüzeyel Tedaviler:

• Kriyoterapi: Kanserli dokuyu dondurarak yok eder.
• Küretaj ve Elektrokoter: Yüzeyel tümörleri kazıyarak ve elektrik akımıyla yok eder.
• Fotodinamik Tedavi (PDT): Işıkla aktive edilen ilaçlar kullanılarak tümörün yok edilmesi sağlanır.
• Topikal ilaçlar: Belirli tümör tiplerinde deri üzerine sürülen kremlerle tedavi uygulanabilir. İmikimod, 5-FU ve diklofenak bu amaçla kullanılabilmektedir.

Radyoterapi:

• Cerrahi uygulanamayan büyük tümörü olan hastalarda tercih edilir.
• Yaşlı ve ameliyat riski taşıyan hastalarda etkili bir alternatif olabilir.
• Hassas ve ameliyat edilmesi zor bölgelerde kullanılabilir.

Hedefe Yönelik Tedaviler:

• İleri evre veya cerrahi uygulanamayan hastalar için geliştirilmiş ilaç tedavileridir.
• Kanserin yayılmasını engelleyerek hastalığı kontrol altında tutmaya yardımcı olur.

Korunma ve Erken Teşhis

• Güneşten Korunma: Güneş ışınlarının en güçlü olduğu saatlerde (10:00-16:00) dışarı çıkmaktan kaçınılmalı, güneş koruyucu kremler (SPF 30 ve üzeri) düzenli olarak kullanılmalıdır.
• Cilt Kontrolleri: Kendi kendine cilt muayenesi ve düzenli dermatolog kontrolleri, erken teşhis açısından önemlidir.
• Koruyucu Giysiler: Geniş kenarlı şapkalar ve UV korumalı giysiler tercih edilmelidir.

Sonuç

Bazal hücreli karsinom, erken teşhis ve uygun tedaviyle kolayca kontrol altına alınabilen bir deri kanseri türüdür. Ancak hastalığın tekrar etme olasılığı nedeniyle tedavi sonrası düzenli takip önemlidir. Güneşten korunma alışkanlıklarını hayatınıza dahil ederek BCC riskinizi önemli ölçüde azaltabilirsiniz.