Seboreik Dermatit (Yağlı Deri Egzeması) Nedir?

Seboreik dermatit, yaygın, kronik ve tekrarlayıcı bir inflamatuar cilt rahatsızlığıdır. Saç derisini, yüzü, göğsü ve deri kıvrımlarını etkileyebilir. Saçlı deride seboreik dermatit (“SDD”), kaşıntının en yaygın nedenidir ve eritemli bir zemin üzerinde pullanma ile karakterizedir. Bu durum, bazen telogen effluvium (saç dökülmesi) ve androgenetik alopesinin ilerlemesine de neden olabilir.

Kimler Risk Altındadır?
Seboreik dermatit her yaş, cinsiyet ve etnik grupta görülebilir; ancak belirli dönemlerde daha sık ortaya çıkar.

• Bebekler: Yenidoğanlardan 3 aylık olana kadar olan bebeklerde yaygındır ve genellikle “konak” olarak bilinir.
• Yetişkinler: 30-60 yaş arasındaki bireyler en çok etkilenen gruptur.
• Cinsiyet farklılığı: Erkekler, kadınlara göre daha sık etkilenir.
• Tetikleyici Faktörler: Bazı tıbbi rahatsızlıklar veya belirli ilaçlar, seboreik dermatitin daha şiddetli formlarına yol açabilir.

Nedenleri Nelerdir?
Seboreik dermatitin kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, patogenezinde birden fazla faktör rol oynar:

• Malassezia Mayası: Herkesin cildinde bulunan bu maya türü, yağ bezlerinin aşırı çalışması ve deri lipidlerinin bileşimindeki değişikliklerle bir araya gelerek inflamasyona neden olabilir.
• Bağışıklık Tepkisi: Vücudun bu maya ve değişmiş lipidlere verdiği aşırı tepki ciltte belirgin semptomlara yol açar.
• Genetik ve Çevresel Faktörler: Yağ bezlerinin aktivitesi ve hormonal değişimler hastalığın şiddetini etkileyebilir.

Belirtileri Nelerdir?
Seboreik dermatit belirtileri, etkilediği bölgeye ve hastanın cilt tipine bağlı olarak değişebilir:

• Yetişkinlerde:
  • Saç derisinde, alında, kaş ve burun kenarlarında, kulakların çevresinde kırmızı, pullanma görülür.
  • Daha koyu cilt tonlarında, kırmızı lekeler yerine açık renkli pullanma ortaya çıkabilir.

• Bebeklerde: Genellikle sarı, yağlı pullarla kaplı bir “konak” görünümü şeklindedir. Koltuk altı ve boyun kıvrımlarında beyaz lekeler olarak da ortaya çıkabilir.

Nasıl Teşhis Edilir?
Seboreik dermatit tanısı genellikle bir dermatoloğun fizik muayenesi ile konur. Gerekirse, benzer belirtilere yol açan diğer hastalıkları ekarte etmek için ileri incelemeler yapılabilir.

Tedavi Yöntemleri
Seboreik dermatitin tamamen iyileştirici bir tedavisi bulunmamakla birlikte, semptomların kontrol altına alınması ve alevlenmelerin azaltılması hedeflenir. Tedavi, hastalığın etkilediği bölgeye ve şiddetine göre değişir:

• Reçetesiz Üürünler:
  • Çinko, kükürt, salisilik asit ve katran içeren şampuanlar, sabunlar ve yüz temizleyiciler kullanılabilir.
  • Saç derisine uygulanabilecek kremler ve losyonlar mevcuttur.

• Reçeteli Ürünler:
  • Antifungal şampuan veya kremler, etkilenmiş bölgelerdeki Malassezia miktarını azaltabilir.
  • Kortikosteroid kremler veya roflumilast, tacrolimus, pimekrolimus gibi anti-enflamatuvar ilaçlar kaşıntı ve inflamasyonu kontrol altına almak için kullanılabilir.

• Kaçınılması Gerekenler: Doktorunuz, saç derisi ve yüzünüzde yağ bazlı ürünler kullanmamanızı önerebilir, çünkü bu ürünler durumu kötüleştirebilir.

Ne Zaman Doktora Gitmelisiniz?
Eğer reçetesiz tedavi seçenekleriyle belirtilerinizde iyileşme gözlemlemiyorsanız veya belirtileriniz günlük yaşam kalitenizi etkiliyorsa, bir dermatoloğa başvurmalısınız. Dermatoloğunuz, cilt tipinize ve rahatsızlığınızın şiddetine uygun bir tedavi planı hazırlayacaktır.